Proteinler, birbirine peptit bağlarıyla bağlı aminoasitlerden oluşan uzun zincirleri belirten terim. Canlı organizmalarda kuru beden ağırlığının yaklaşık yansım oluşturan proteinlerin birincil yapısı, polipeptit zincirini oluşturan ve her proteinde farklı olan, aminoasitlerin diziliş sırasıdır.
Aminoasitlerin dizilişi ayrıca, proteinlerin üç boyutlu biçimini de belirler. Uzun protein zincirinin üç boyutlu yapıya dönüşmesi sırasında ikincil yapı, protein zincirinin çeşitli bölgeleri arasında kurulan hidrojen bağlarıyla ortaya çıkan düzenli üç boyutlu yapıdır ve en sık rastlanan biçimi, “alfa sarmal” diye adlandırılan, sağa kıvrılan sarmal yapıdır: Saç, boynuz, tırnak ve yün, fiziksel özelliklerini bu yapıdan alırlar. Küre biçimi proteinler, belirli Özellikler gösteren ikincil yapının, aminoasitlerin etkileşmesi yüzünden daha da katlanarak yuvarlak, çözünebilen moleküller oluşturmasıyla ortaya çıkarlar: Böylece molekül “üçüncül” yapısını alır; enzimler, antikorlar, vb. birçok protein, küre biçimi yapılıdır. Her biri üçüncül yapılı birkaç molekülün bir araya gelmesiyle oluşan hemoglobin gibi büyük proteinlerse dördüncül yapılıdırlar.
Proteinler, beslenme açısından bedendeki moleküllerin yenilenmesi ve büyüme için gerekli olmalarının yanı sıra, enerji kaynağı olarak da kullanılabilirler. Kaslar, yılan zehiri, hormonlar ve kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddeler de protein niteliğindedirler.
